1.  On dakikalık ders arasında, bahçeyi kırk kez dolaşan öyle kabına sığmaz, afacan öğrenciler görülür ki, sanırsınız kanatları var.

Parçada “kabına sığmamak” deyimi aşağıdakiler- den hangisini anlatmaktadır?

A) Bir işi yapmaya başlamayı

B) Boş durmaktan sıkılmayı

C) Yalnız kalmaktan kaçınmayı

D) Taşkın davranışlarda bulunmayı

 

2.  “Kırılmak” sözcüğü, aşağıdakilerin hangisinde “Dost dosta acı söyler, buna kırılmak olmaz.” cümlesindeki anlamıyla kullanılmıştır?

A) Kırılmış perdesi çalmıyor sazım.

B) Bağırsan da çağırsan da kırılmam sana.

C) Kırıldı ümitler yaza çıkmadan.

D) Bu yaz susuzluktan kırıldık.

 

3.  Buradan ayrılınca bizi büsbütün unuttu.

Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi, “büsbütün” sözcüğünün yukarıdaki cümleye kattığı anlamı vermektedir?

A) Hastalıktan sonra epeyce zayıfladı.

B) Bugün sınıfın çoğu derse gelmişti.

C) Aldığı kararlar tamamen kendisine aittir.

D) Ailesi Türkiye’ye kesin dönüş yapmış.

 

4.  “Geri” sözcüğü, aşağıdaki cümlelerin hangisinde, “Ağlarsa anam ağlar, gerisi yalan ağlar” atasözündeki anlamıyla kullanılmıştır?

A) Ne olduğunu anlamak için geri dönmüştüm.

B) Bugünü iyi değerlendirirsek, geriye baktığımızda üzülmeyiz.

C) Konuşmanın gerisini beklemeden salondan ayrıldılar.

D) Gerçek budur, bundan gerisi masal.

 

5.  “Bile” sözcüğü, aşağıdaki cümlelerin hangisine diğerlerinden farklı bir anlam katmıştır?

A) Okulunu bitirmiş, iş bulmuş, evlenmişti bile.

B) Nice ünlü yapıtları okumamış aydınlar bile var.

C) Kırgınlık nedenini kendine bile açıklamaktan   korkuyordu.

D) Ölüyorum desen bile sana yardım etmeyeceğim.

 

6.  Arkadaşımın durup dururken öyle davranmasına bir anlam veremedim.

Yukarıdaki altı çizili söz grubunun cümleye kattığı

anlam, aşağıdakilerin hangisinde vardır?

A) Böyle ansızın geleceğini hiç düşünmemiştim.

B) Hiçbir neden yokken toplantıyı terk etti.

C) Çocuk, bisikleti kırılınca öyle kalakaldı.

D) Düşündüklerini söylemek için birdenbire ayağa kalktı.

 

7.  “Ayırmak” sözcüğü, aşağıdakilerin hangisinde “Son anda gösterdiği başarı onu arkadaşlarından ayırmış, amacına ulaştırıvermişti.” cümlesindeki anlamıyla kullanılmıştır?

 

A) Hepsini seviyor, hiçbirini diğerlerinden ayırmıyordu.

B) Ona kalbinde bambaşka bir yer ayırmıştı.

C)  Yaşlanınca, kapı ziliyle telefon zilini ayıramaz olmuştu.

D) Onu kendi gibi bilir, yediklerinden ona da ayırırdı.

 

 

8.

1- Bu düşüncede olanların hemen hepsi aynı yolun yolcusudur.

2- Toplantıda konuşanların çoğu aynı telden çalıyordu.

3- Köyde hiçbir şey değişmemiş; aynı tas, aynı hamam.

4- Olayın tanıkları mahkemede aynı ağzı kullandılar.

Yukarıdaki cümlelerin hangilerindeki deyimler aynı

anlamda kullanılmıştır?

A) 1-2                     B) 1-3          C) 2-4          D) 3-4

 

9.  Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, “davranış” öne çıkmıştır?

A) Güzel söz duymak herkesin hoşuna gider.

B) Çocuğa sıkıca sarılarak sevginizi anlatabilirsiniz.

C) Geçen yıllar ona dostlarını unutturmamış.

D) Anılarını tatlı bir dille anlatıyor.

 

10.

1- Birkaç saat için izin almaya değmez.

2- Bunu senden sakladığım için üzgünüm.

3- Ona güvenmediğin için sana çok kızıyor.

4- Karar vermek için henüz çok erken.

“İçin” sözcüğü, yukarıdaki cümlelerin hangilerinde neden-sonuç ilişkisi kurmuştur?

A) 1-2                     B) 1-4          C) 2-3          D) 3-4

 

11.   Aşağıdaki cümlelerin hangisinde karşılaştırma söz konusudur?

A) Van Gölü’nün büyüklüğü karşısında büyülendim.

B) Çalışkanlığıyla herkesin dikkatini çekiyor.

C) Mektubunu betimlemelerle süslemiş.

D) Karacaoğlan’dan güzel yazan halk ozanı var mı?

 

12.   Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “küçümseme”

anlamı vardır?

A) Bu maçı kazanıp da şampiyon olacaklarmış.

B) Eline geçen fırsatları değerlendirmeliydin.

C) Ne sen, ne de ben ona bu durumu anlatamadık.

D) Ne yazık ki bu konuyu her ikisi de biliyorlarmış.

 

13.   Atasözleri, çoğu kez gerçek anlamları dışında, benzetmeli bir anlam taşırlar.

Aşağıdaki atasözlerinden hangisi bu açıklamaya uygun düşmez?

A) Mum dibine ışık vermez.

B) Adamın iyisi iş başında belli olur.

C) Meyveli ağacı taşlarlar.

D) Ağır kazan geç kaynar.

 

14. Olaylar arasında bağ kurma çağına gelen bir cocuk; anne ya da babasına sürekli “Bu nedir?” “Neden böyledir?”, “Nasıl olmuştur?” sorularını sorar. Çevredeki nesneleri, olayları, güzellikleri ya da beklenmedik gelişmeleri anlamak, onların gizemine ulaşmak ister.

Parçaya göre çocuklarla ilgili aşağıdaki genellemelerden hangisine ulaşılamaz?

A) Öğrenme isteğiyle doludurlar.

B) Bilinmeyene yoğun bir ilgi duyarlar.

C) Yeni şeyler öğrenerek gelişirler.

D) Öğrenmeleri engellendiğinde zarar görürler.

 

 

 

 

15. Tarih bilgisi, öğrencilere kuru, özensiz düzenlenen kitaplarla sunulmamalı. Tarihsel olaylar, ezbere dayalı bilgiler içinde değil; belgelere, yazınsal, tarihsel ve sanatsal yapıtlara dayandırılarak öğretilmeli. Tarihsel, yazınsal ve sanatsal yapıtlar sokaklarda, parklarda sergilenmeli, yalnız tarih kitaplarının sayfalarında değil, toplumun yaşamında da olmalı.

Aşağıdakilerden hangisi, bu görüşe temel oluşturmaz?

A) Tarih bilgisinin gerçeklerle bağdaştırılmadığı

B) Tarih kitaplarının yetersiz olduğu

C) Tarih biliminin diğer bilimlerden daha önemli olduğu

D) Tarih bilgisinin toplumda yaygınlaştırılmadığı

 

16. Şiir yazıldığı dilin içindedir. Çeviri şiir, özgün şiir kadar sevilmez. Sevilen çeviri şiirler daha çok içindeki düşüncesi için sevilirler. Az da olsa çok iyi çevrilmiş şiirler vardır. Ancak bu şiirler ozanı kadar çevirenin de şiiri sayılır.

Bu parçadan aşağıdakilerin hangisi çıkarılamaz?

A) Şiir dilin inceliklerini yansıtır.

B) İyi yapılmamış çeviri, şiirin özünü bozmaz.

C) Şiirde, işlenen düşünceler de önemlidir.

D) Çeviri şiirler çevirenin de duygularını da yansıtır.

 

17. Beğenilen bir elbise dikmek nasıl ustalık gerektiriyorsa şiir yazmak da ustalığı gerektirir. En zengin kavramlar ve sözcükler kötü bir ozanın elinde yok olup gider; tıpkı iyi bir kumaşın kötü bir terzi elinde çarçur olması gibi. Sanat, terzilikte olduğu gibi makası kullanabilme işidir.

Bu parçada vurgulanmak istenen temel düşünce aşağıdakilerden hangisidir?

A) Sanatın da, zanaatında iyi ürünleri ustalarının elinden çıkar.

B) Kullanılan araç ve gerecin nitelikli ve çok sayıda olması gerekir.

C) Sanatın kaynağında yaratıcılık ve özgünlük vardır.

D) Her uğraşın kendine özgü kuralları vardır.

 

18.       Ben var isem anadilimle varım.

Türkçem benim bereketli toprağım.

Akan sularımın sesi ondadır.

Güneşimin aydınlığı, sıcağı...

Onunla güler, onunla ağlarım.
                                  (Mehmet Salihoğlu)

Şiirden Türkçeyle ilgili olarak aşağıdakilerin hangisi çıkarılamaz?

A) Zengin özelliklere sahip olduğu

B) Varlığımızın nedeni olduğu

C) Konuşma yeteneğini geliştirdiği

D) Duyguları dile getirdiği

 

19. Dünyada kötülükler olduğu sürece şiddet de olacaktır. Şiddet, şiddetle değil, sevgiyle ortadan kaldırılır. Güzelliklere, güzel duygularla yaklaşmak kolaydır. Önemli olan, insanlık için olumsuz olan durumların karşısına güzel duygularla çıkmaktır.

Aşağıdaki atasözlerinden hangisi parçada vurgulanan düşünceyle örtüşür?

A)  Kötü söyleme eşine, ağı katar aşına.

B)  İyilik et denize at, balık bilmezse Halik bilir.

C)  Aman diyene kılıç kalkmaz.

D)  İyiliğe iyilik her kişinin kârı, kötülüğe iyilik er kişinin kârı.

20. Deneyimle yetişmiş kişiler de kimi işleri yapabilir, başarabilirler. Yaptıkları işler üzerine yargıda da bulunabilirler. Ancak yapılan işle ilgili durumları, her yönden ele alıp incelemek, düzenlemeler yapmak ve çözüm önerileri bulmak özellikle bilgili kişilerin işidir.

Bu açıklama aşağıdaki sorulardan hangisine karşılık olabilir?

A) Sorunların çözümünde bilginin ve deneyimin payı nedir?

B) Ezber bilgi mi yoksa deneyimle edilen bilgi mi daha değerlidir?

C) Deneyimli ve bilgi insanlar işlerinde neden daha

kararlı olurlar?

D) Bilgiye ulaşmada deneyimin ve gözlemin önemi nedir?

 

21. Geçmişte yapılanların, gelecekte yapılacaklara temel olacağını kabul edersek, toplumdaki

ilerlemelerin nelere bağlı olduğunu bulmuş oluruz.

Aşağıdakilerden hangisi, bu cümlede anlatılmak istenen düşünceye en yakındır?

A)  Bütün çalışmaların özünde, toplumu ileri götürme ülküsü vardır.

B)  Doğru davranışlara yönelmek için yanlışlardan ders almak gerekir.

C)  Bireylerin düşünsel gelişimi birikimlerine ve

deneyimlerine bağlıdır.

D)  Her bilimsel buluş gelişme sayılır ve diğer çalışmalara yol açar.

 

22.         Aşağıdaki cümlelerden hangisi anlamca olumludur?

A) Senin ne söylediğini anlamış değilim.

B) İnsan annesini sevmez mi?

C) Ödevlerini niçin zamanında yapmadın?

D) Düşünemedim sonunda böyle olacağını.

 

23.   Bir olayı belirtirken eyleme zaman sınırlayıcı

sözcükler katabiliriz.

Aşağıdaki cümlelerin hangisi bu duruma uymaktadır? 

A) Zamansız çıkışlarıyla bizi şaşırttı.

B) Yanaklarından süzülen yaşlar, sessizce değmiş

toprağa.

C) Benzer kuraklık on yıl önce de yaşanmıştı.

D) Duygu yüklü anlatımıyla büyülemişti dinleyenleri.

 

24.   Türkçede kimi eylemler işteş çatılı eylem gibi

görünürler ama bunlardan kimilerinde eylemin birlikte ya da karşılıklı yapılması söz konusu değildir. Bunlarda bir durumdan başka bir duruma geçiş söz konusudur.

 

Aşağıdakilerin hangisinde bu açıklamaya uygun bir eylem kullanılmıştır?

A) Bakım yapılan parklar güzelleşti.

B) Yollar buzlanınca arabalar çarpıştı.

C) Paralel olmayan çizgiler mutlaka kesişir.

D) Her şey birbirine karıştı.

 

25.   Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcüğün aldığı ekin işlevi farklıdır?

A) Çocuklar parktan geliyorlar.

B) Senin geldiğini sonradan öğrendim.

C) Topluluk, genç insanlardan oluşmuştu.

D) O da sıradan bir kişidir.

 

2002 OKS TÜRKÇE

1.	D
2.	B
3.	C
4.	D
5.	A
6.	B
7.	A
8.	C
9.	B
10.	C
11.	D
12.	A
13.	B
14.	D
15.	C
16.	B
17.	A
18.	C
19.	D
20.	A
21.	C
22.	B
23.	C
24.	A
25.	D